Weblog Gerber van der Graaf

Hieronder vind je de weblog van Gerber van der Graaf, ingenieur. Hij woont al een jaar of 22 in Catalonië en houdt sinds juni 2017 een weblog bij met beschouwingen over de politieke situatie - met name de vervolging van de Catalaanse politici. Met zijn goedvinden is dit artikel geïntegreerd in deze website, maar kan uiteraard ook ‘los’ worden bekeken.

Een onafhankelijkheidsregering?

28 mei 2021

(800 woorden)

Na bijna drie maanden van moeizame onderhandelingen sinds de verkiezingen van 14 Februari heeft Catalonië een nieuwe regering. De socialistische partij PSC van voormalig minister van gezondheid Illa had weliswaar het grootste aantal stemmen verkregen, maar een gelijk aantal zetels (33 van de in totaal 135) als de onafhankelijkheidspartij ERC van Junqueras. De partij van voormalig president Puigdemont, JxCat, won met 32 zetels. Samen met de CUP partij (9 zetels) had het Catalaanse Parlement voor het eerst sinds het Franco regiem een parlementaire meerderheid in zetels (74) en in stemmen (52%).

ERC trachtte in eerste instantie een coalitie met de linkse Podem/Comu aan te gaan, maar dit liep al zeer snel spaak vanwege de ambivalente houding met betrekking tot de Catalaanse onafhankelijkheid van deze partij. Dus sloot ERC, vreemd genoeg, in eerste instantie een verdrag met de kleinste onafhankelijkheidspartij CUP. ERC poogde daarmee om JxCat te dwingen zich aan te sluiten. JxCat heeft echter een radicaal andere strategie dan ERC en CUP.

De laatstgenoemde partijen willen alsnog proberen om met de Spaanse regering te onderhandelen over een referendum en amnestie voor de Catalaanse gevangenen. Dit terwijl de PSOE regering van Sánchez bij hoog en bij laag blijft volhouden dat er over een referendum over zelfbeschikking niet zal worden onderhandeld. Het feit dat Junqueras in de gevangenis zit en een zwaarwegende stem binnen de ERC partij heeft, moet niet worden onderschat. Momenteel loopt er een procedure om de Catalaanse gevangenen kwijtschelding van gevangenisstraf te verlenen. Hoewel de gevangenen niet verplicht zijn om spijt van hun daden te betuigen om zo ‘n pardon te verkrijgen, zou dit wel helpen. Onlangs schreef Junqueras een opinieartikel in de La Vanguardia krant dat hij verwacht dat Catalonië pas over 10 à 20 jaar voorspoed zal kennen. In bedekte termen schuift hij volgens velen de Catalaanse onafhankelijkheid op naar de lange termijn en lijkt hij zijn aspiraties te hebben afgezworen.

JxCat respecteert doorgaans meer het politiek mandaat dat resulteert uit het referendum van 1 oktober 2017 *. Een nieuw referendum vind zij daarom overbodig. De partij van Puigdemont concludeert uit de ervaringen van na het referendum (de ballingschap van Puigdemont en enkele van zijn ministers, de rechtzaak tegen de negen politieke gevangenen die leidde tot een veroordeling van in totaal meer dan honderd jaar gevangenisstraf en de opschorting van de Catalaanse autonomie door de PP en PSOE) dat er met Spanje niet valt te onderhandelen. Indien er toch onderhandelingen met de Spaanse regering zouden plaatsvinden, vind JxCat dat er een onafhankelijke tussenpersoon bij aanwezig moet zijn die zorgt dat de gemaakte afspraken worden nagekomen. Zolang Sánchez dit niet wil, vind JxCat dat de schaduwregering onder leiding van Puigdemont (de Raad voor de Republiek welke in Waterloo is gezeteld en waarin de onafhankelijkheidspartijen en verschillende burgerorganisaties zijn vertegenwoordigd), een rol moet hebben in de regeringsplannen. Deze Raad zou de overheidstructuren voor een nieuwe onafhankelijke staat moeten voorbereiden zonder dat zij door de Spaanse justitie vervolgt kan worden.

Toch werden de politieke partijen het op de valreep met elkaar eens waardoor nieuwe verkiezingen werden voorkomen. De Catalaanse kiezers hebben hun buik vol van de partijpolitiek.  Daarmee liep de parlementaire meerderheid voor de Catalaanse onafhankelijkheid in gevaar. ERC en JxCat kwamen overeen dat men in de eerste twee jaren van de regeringsperiode zou proberen om onderhandelingen met de Spaanse regering te voeren. Wat er moet gebeuren indien dit uiteindelijk niet lukt, vreemd genoeg is daar iedereen wel van overtuigd, wordt echter niet duidelijk omschreven. De regeringsovereenkomst tussen ERC en JxCat is dusdanig ambivalent dat het voor iedere uitleg vatbaar is.

Of de regering twee jaar de tijd krijgt om de Spaanse regering aan de onderhandelingstafel te krijgen is maar zeer de vraag. Na de overweldigende overwinning van de PP bij de verkiezingen van 4 Mei in de autonome regio Madrid liggen in Spanje nieuwe nationale verkiezingen op de loer waarbij nationalistisch ultrarechts alle papieren heeft om deze te winnen. Het is duidelijk dat in zo ‘n geval iedere vorm van onderhandelingen over een referendum, strafkwijtschelding en een amnestiewet voorgoed naar het land der fabelen worden verwezen. De Catalaanse regering zal dan gedwongen zijn om alsnog duidelijk stelling te nemen.

> De stand van zaken in en rond Catalonië > Kanttekeningen door Gerber van der Graaf > Weblog Gerber van der Graaf