Weblog Gerber van der Graaf

Hieronder vind je de weblog van Gerber van der Graaf, ingenieur. Hij woont al een jaar of 22 in Catalonië en houdt sinds juni 2017 een weblog bij met beschouwingen over de politieke situatie - met name de vervolging van de Catalaanse politici. Met zijn goedvinden is dit artikel geïntegreerd in deze website, maar kan uiteraard ook ‘los’ worden bekeken.

Catalaanse verkiezingen vanuit Waterloo

5 november 2021

(850 woorden)

Een jaar nadat de voormalig president van Catalonië Carles Puigdemont uitweek naar België om niet in handen van de Spaanse justitie te vallen omdat hij een referendum had gehouden over de onafhankelijkheid van Catalonië, richtte hij de voorlopige regering in ballingschap op. Deze werd ‘Consell per la República Catalana’ (Raad voor de Catalaanse Republiek, CxR) gedoopt en heeft tot doel om het politieke mandaat van het referendum, waar 92% van de stemmers koos voor onafhankelijkheid, waar te maken. Iedere wereldbewoner die interesse en sympathie heeft voor de Catalaanse zaak kan tegen een kleine eenmalige vergoeding lid worden. Leden van het CxR worden als ‘staatsburger van de Catalaanse Republiek’ beschouwd. Momenteel heeft de CxR iets meer dan 100.000 leden. In vele plaatsen in Catalonië zijn lokale Raden opgericht die dienen om direct contact tussen de leden en het CxR te onderhouden. Alle communicatie en administratie verloopt via het Internet. Het idee van een dergelijke elektronische Republiek is niet geheel nieuw. Estland past dit concept reeds toe om weerstand te kunnen bieden tegen de agressie vanuit Rusland.

Vorig weekend vonden de verkiezingen plaats van het Assemblee van Vertegenwoordigers, of Parlement, van het CxR. Deze bestaat uit 121 leden: 20 daarvan zijn politici die reeds gekozen zijn bij gemeenteraden, het Catalaanse Parlement of het Europarlement en 81 leden zijn gewone burgers welke hun kiesdistrict vertegenwoordigen. Vervolgens moet dit Assemblee de definitieve Raad of regering kiezen. De kandidaten konden zich presenteren via een ingestuurde video, een CV, het houden van chats en op de verkiezingsbijeenkomsten die verspreid over Catalonië gehouden werden.

Het stemmen kon via de Website van het CxR (https://consellrepublica.cat/) of door middel van een smartphone applicatie worden gedaan. Iedereen boven de 16 jaar en die zich voor September als lid bij de CxR had ingeschreven heeft recht van stemmen. Een kiescommissie kijkt toe op de democratische garanties, zoals de waarborging van privacy, geheimhouding en het verloop van het stemproces. Om fraude van meermalig stemmen en eventuele cyber aanvallen te voorkomen werd de blockchain technologie, bekend van crypto currency, toegepast.

Via het YouTube kanaal van het CxR konden de verkiezingsuitslagen worden gevolgd. Het programma werd opgeluisterd met onder andere interviews van kandidaten en journalisten. De uitslagen werden gepresenteerd door de protestzanger Lluis Llach. Het programma werd afgesloten met een toespraak van Puigdemont zelf. Hij zei daarin dat met deze verkiezingen een grote stap is gemaakt voor het CxR, welke aan een land wil werken dat radicaal democratisch zal zijn. Ander aspecten die typerend zijn voor het Catalanisme en tot uiting komen in deze verkiezingen is de technologische innovatie, een regering die met een transparante overheid dichtbij de burger staat. Verder zei hij dat we met een onafhankelijke Catalaanse Republiek geen nieuw Spanje in het klein willen oprichten, ‘want het model van Spanje is verouderd en werkt niet’. Met deze verkiezingen is een begin gemaakt van een verandering waar de macht ligt waar hij zijn moet, namelijk bij de burger. En: ‘Dit systeem van stemmen is geschikt voor een moderne directe democratie, zoals het houden van referendums. Toen we vier jaar geleden de manier van op afstand vergaderen en stemmen voorstelden, lachte iedereen ons uit. Nu, na de trieste Covid pandemie, is men dit gewend.’ (Puigdemont mocht zich niet telematisch vanuit België in het Catalaanse Parlement als president presenteren toen hij in December 2017 daarvoor gekozen was. Maar tijdens de quarantaine maatregelen had hetzelfde Parlement en geen enkele rechter moeite met het telematisch vergaderen.) De verkiezingsuitslagen kunnen worden bekeken op de Website van CxR.

De verkiezingen zijn niet alleen technologisch revolutionair, maar bieden ook mogelijkheiden die voorheen ondenkbaar waren. Om te beginnen vergemakkelijken zij de inschrijving als kandidaat en de deelname aan de verkiezingen voor iedere burger wereldwijd. Dit staat in schril contrast met de regionale verkiezingen in Catalonië. Met de afgelopen verkiezingen van 14 Februari jongstleden, bijvoorbeeld, kon door de Spaanse bureaucratie slechts 4,8% van de in het buitenland wonende Catalaanse stemgerechtigden daadwerkelijk hun stem konden uitbrengen. Daarnaast zijn met deze verkiezingen de lijsten open. Naar Spaanse normen is dit een revolutie daar de burger alleen op de partij kan stemmen. Bovendien vertegenwoordigen de burgers die voor het Assemblee van de CxR gekozen zijn hun regio (dit geld niet voor de gekozen politici), wat meer betrokkenheid van de burger bij de politiek tot gevolg heeft. Zoals reeds gezegd, biedt deze technologie van stemmen mogelijkheden om op ieder bestuursniveau referendums te houden. Estland heeft als proef bij sommige gemeenteraadsverkiezingen ingesteld dat de burger zijn stem gedurende de regeringsperiode ook weer kan intrekken, wat tot aftreden van het betreffende gemeenteraadslid kan leiden.

De verkiezing van het Assemblee van het CxR zijn naar Spaanse en Catalaanse wetgeving natuurlijk niet officieel. Voor buitenstaanders (en tegenstanders) van het CxR kunnen zij bij wijze van spreken worden beschouwd als de verkiezing van het bestuur van een buurtvereniging. Feit is dat er nu een gekozen Assemblee is die aan het werk kan om de Catalaanse Republiek gestalte te geven. Omdat het CxR haar zetel in België heeft, is zij ver verwijderd van de tentakels van de Spaanse justitie. En dat is maar goed ook. Met de arrestatie van Puigdemont onlangs in Italië blijkt dat deze steeds verder afwijkt van de Europese normen.

> De stand van zaken in en rond Catalonië > Kanttekeningen door Gerber van der Graaf > Weblog Gerber van der Graaf