Weblog Gerber van der Graaf

Hieronder vind je de weblog van Gerber van der Graaf, ingenieur. Hij woont al een jaar of 22 in Catalonië en houdt sinds juni 2017 een weblog bij met beschouwingen over de politieke situatie - met name de vervolging van de Catalaanse politici. Met zijn goedvinden is dit artikel geïntegreerd in deze website, maar kan uiteraard ook ‘los’ worden bekeken.

Een weekje verkiezingscampagne in Catalonië

5 februari 2021

(1600 woorden)

De eerste week van de campagne voor de Catalaanse verkiezingen op 14 Februari is achter de rug. Het overgrote merendeel van de politieke partijen wilden de verkiezingen wegens de Covid pandemie uitstellen. Alleen de socialistische PSOE/PSC wilde perse de verkiezingen op 14 Februari door laten gaan. Sympathisanten van deze partij stapten naar de rechter en stelde hen in het gelijk. De Covid crisis veroorzaakt grote onzekerheden en verwarring over de verkiezingen.

Een problematische start
Het eerste probleem met de verkiezingscampagne ontstond al nog voordat deze begonnen was. De Catalaanse regering besloot dat men zich mag verplaatsen naar andere steden om de politieke meetings bij te wonen. Vanwege de Covid crisis mag men al sinds weken de woongemeente niet verlaten en zijn theaters, concertgebouwen en dergelijke gesloten. Maar voor het houden van partijbijeenkomsten worden de beperkingen terzijde geschoven onder het mom van de wet en het ‘democratisch recht’. Verschillende sectoren die al maanden geen inkomsten hebben, zoals horeca en cultuur, uitten hun verontwaardigheid en boosheid.

ANC en CxR ongehoorzaam aan de Kiescommissie
De burgerorganisatie voor de Catalaanse onafhankelijkheid ANC en de Raad voor de Catalaanse Republiek (CxR, met haar hoofdverblijf in Waterloo, België en onder leiding van president Puigdemont) wilden een eerbetoon voor de politieke gevangenen organiseren. Aan het begin van de campagne werden deze tijdelijk vrijgelaten omdat zij een kwart van hun straf er op hebben zitten. De Spaanse Centrale Kiescommissie (JEC) verbood de bijeenkomst omdat dit invloed op de verkiezingen zou hebben. Het ANC en CxR beroepen zich op de vrijheid van vergadering en protest en slaan het verbod van de JEC, een niet-juridische administratieve commissie, in de wind en organiseerden in geheel Catalonië protestbijeenkomsten. Komende Maandag volgen er meer protestdemonstraties.

Justitie als zwaard van Damocles boven het hoofd van presidentskandidaat
Het gaat er onder de politici hard aan toe in deze campagne en de onafhankelijkheidspartijen zijn daar geen uitzondering op. Zij leggen eerder de nadruk op hun onderlinge verschillen dan dat zij hun gezamenlijk standpunt over een onafhankelijk Catalonië en tegen de unionistische partijen willen verdedigen. Ook de politieke gevangenen houden bijeenkomsten en interviews. In één daarvan werd voormalig vicepresident Junqueras (ERC) gevraagd of hij opnieuw een coalitie met JxCat zou aangaan en de kandidaat Laura Borràs als president zou steunen wanneer die partij als grootste gekozen wordt. Zijn antwoord was dat er een gerechtelijk onderzoek wegens fraude tegen Borràs loopt. ‘Als zij van mijn partij zou zijn, had ik haar aangeraden om plaats te maken’. Ondanks dat Junqueras volkomen onterecht gevangen zit voor het houden van een referendum en misbruik van overheidsgeld, vind hij de Spaanse justitie blijkbaar wél geloofwaardig in het geval van zijn politieke rivaal. De spanningen tussen de onafhankelijkheidspartijen die leiden tot dit soort droevige situaties is een direct gevolg van de gerechtelijke vervolgingen tegen de politici.

De filologe Borràs was directeur van het taalkundig instituut Institució de les Lletres Catalanes voordat zij de politiek inging. In die hoedanigheid contracteerde zij toen meerdere malen hetzelfde bedrijf voor bepaalde diensten. Zij wordt nu door justitie verdacht van het opsplitsen van een enkel project zodat openbare aanbesteding niet nodig was. Borràs ontkent deze aantijging en zegt dat er geen zaak is. De advocaat van Puigdemont, Gonzalo Boye welke zelf ook door de Spaanse justitie vervolgt wordt, legt uit dat dit deel uitmaakt van de lawfare tegen de Catalaanse politici. Hierdoor hangt er een zwaard van Damocles boven het hoofd van Borràs. Waneer het de Spaanse justitie uitkomt, bijvoorbeeld indien zij als president gekozen wordt en haar verkiezingsbelofte na zal komen (het in werking stellen van de Catalaanse Republiek indien een meerderheid op de onafhankelijkheidspartijen stemt), kan zij dit gerechtelijk onderzoek uit de la trekken en tegen haar gebruiken om haar als president af te zetten.

De lijsttrekker van de extreem linkse partij La CUP, Dolors Sabater, had ook al gesuggereerd dat zij Borràs om dezelfde reden als die van Junqueras niet zou steunen. Zij zei dat La CUP korte metten maakt met iedere verdenking van fraude. Bovendien vind zij dat het risico erg groot is dat een Catalaanse president opnieuw zal worden afgezet. Zij werd echter door haar partij teruggefloten omdat La CUP dezelfde praktijken hanteert in de plaats Berga waar zij de scepter zwaait.

Kiezen tussen gezondheid en gevangenisstraf
De Spaanse Centrale Kiescommissie (JEC) zegt dat zij serieuze problemen met het organiseren van de verkiezingen heeft. De burgers die geloot zijn om plaats te moeten nemen achter de stemtafels dienen massaal bezwaarschriften in. Het gaat in totaal om zo ‘n 20500 mensen, oftewel 25% van het totaal, die niet kunnen of bang zijn voor zichzelf of anderen in hun nabijheid vanwege Covid besmettingen. Indien deze opgeroepen burgers niet op de ochtend van de verkiezingsdag verschijnen, worden vrijwilligers gevraagd of worden de eersten die komen stemmen aangewezen als verantwoordelijken voor het verloop bij de stembussen. Lukt dit niet dan moet de stembus na 48 uur opnieuw worden geopend. Indien men geen ontheffing krijgt en weigert te komen, loopt men het risico op een boete van 1800 Euros of zelfs gevangenisstraf. Veel mensen hebben gezegd dat zij zullen weigeren en eventueel de gevolgen op zich zullen nemen. Viroloog Oriol Mitjà noemt het immoreel dat een ambtenaar burgers verplicht om te kiezen tussen hun gezondheid of gevangenisstraf.

Verbod op gebruik van ‘politieke gevangene’ en ‘ballingen’
De JEC verbiedt opnieuw om de termen ‘politieke gevangenen’ en ‘ballingen’ in de nieuwsbulletins op radio en TV te gebruiken. Het gevolg is dat men op het Catalaanse 24-uur nieuwskanaal ieder uur een document over het verbod van ‘politieke gevangenen’ en ‘ballingen’ voorleest en dat dit tegen de journalistieke vrijheid indruist.

Stemmen met Covid
Mensen besmet met Covid of diegenen die direct contact hebben gehad met een besmette persoon kunnen naar de stembus gaan. Hen wordt aangeraden om tussen 19.00 en 20.00 uur het stemlokaal te bezoeken. Volgens de JEC is er geen enkel gevaar voor besmettingen van het aangewezen personeel (opgeroepen burgers) en andere stemmers, want de stemlokalen worden goed voorbereid. Het Catalaanse artsencollege daarentegen beveelt iedereen die besmet is of contact heeft gehad met een besmette persoon aan om binnen blijven.

Kunstenaars vervolgd
De rapper Pablo Hassel is veroordeeld tot drie jaar gevangenis wegens het beledigen van het koningshuis in zijn liedjes. Het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) heeft Spanje in een eerdere rechtzaak veroordeeld dat kritiek op het koningshuis onder de vrijheid van meningsuiting valt. In tegenstelling tot rapper Josep Miquel Arenas Beltrán (met artistennaam Valtònic), welke om dezelfde reden vervolgt wordt en naar België is uitgeweken, gaat Hassel niet in ballingschap. Hij denkt dat dit precies is wat Spanje wil en dat het haar het meeste zal schaden wanneer hij gevangen wordt gezet. Donderdag hielden Hassel en Valtònic een conferentie in het Europees parlement om hun toestand aan de MEPs uit te leggen. De Catalaanse MEP Clara Ponsatí zei dat Spanje wereldwijd het hoogste aantal kunstenaars in de gevangenis heeft zitten, meer dan Turkije, Iran en Birma. Hassel werd uitgeloot om achter de stemtafel voor de verkiezingen plaats te nemen. Op 12 Februari loopt echter het ultimatum af waarbinnen hij zich vrijwillig bij de gevangenis moet melden en kan daarna op ieder moment gearresteerd worden.

Dezelfde misdaad, een ander oordeel
De JEC oordeelt dat minister van BiZa Grande-Marlaska tegen de grondwet in heeft gehandeld door het officiële twitter account van zijn ministerie te gebruiken om zijn PSOE partijgenoot Illa te steunen in de verkiezingen. Grande-Marlaska wordt echter niet door de JEC bij justitie aangeklaagd. (Hij is trouwens zelf rechter.) De Catalaanse president Torra moest vanwege hetzelfde misdrijf aftreden waardoor er nu vervroegde verkiezingen gehouden moeten worden. Torra steunde echter niet zijn partijgenoten in verkiezingen maar vroeg, via een spandoek aan het Catalaanse regeringspaleis, om de vrijheid van de Catalaanse politieke gevangenen.

Stemmen per post
Door de Covid crisis willen meer dan het dubbele aantal mensen dan gewoonlijk per post stemmen. Zij hebben daar de benodigde documenten voor aangevraagd, maar een groot aantal van hen hebben deze niet op tijd ontvangen. De termijn voor het indienen van de stem bij het postkantoor verloopt op Vrijdag 5 Januari. De JEC zal deze termijn echter niet verlengen. Degenen die een aanvraag hebben ingediend maar niet op tijd hun stem bij de postkantoren hebben kunnen inleveren, kunnen niet alsnog op 14 Februari naar het stemlokaal gaan om daar hun stem uit te brengen. Hun stemrecht is definitef verloren gegaan.

Geprovoceerde chaos en verwarring
Naarmate de verkiezingen naderen groeit de verwarring en de chaos. Dit was te verwachten en de Hoge Rechtbank in Catalonië heeft deze zelf veroorzaakt omdat zij geen uitstel van de verkiezingen toeliet. Het doorzetten van de datum temidden van de Covid-19 crisis die in al haar hevigheid woedt is niets anders dan een taktiek van de Spaanse justitiële en politieke krachten om de Catalaanse onafhankelijkheidsbeweging buiten spel te zetten. Het zou niet vreemd zijn als de JEC de verkiezingen ongeldig zal verklaren wanneer de uitslag niet naar haar zin is onder het mom dat deze niet aan de ‘democratische voorwaarden’ hebben voldaan. Er staat voor Spanje erg veel op het spel en we weten dat zij tot alles toe in staat is om haar doel te bereiken.

Ontmoeting met een politiek gevangene
Vandaag kwam de voormalig minister en politiek gevangene Josep Rull op bezoek in mijn woonplaats Solsona. Naast de regeringsplannen van JxCat vertelde hij ook over zijn leven in de gevangenis en de gebeurtenissen rond de dagen van het referendum. Hij vertelde dat de meest moeilijke momenten zijn wanneer er een Covid uitbraak in de gevangenis heerst. Dan moet men 23 uur per etmaal in de kleine cel verblijven en mag men slechts één uur, alleen, op de binnenplaats luchten. Daarnaast konden we hem persoonlijk vragen stellen. Op deze manier beleefden we als toehoorders even van heel dichtbij wat de politieke rechtsvervolgingen voor een mens betekent.

Moltes gràcies per venir a Solsona Molt Honorable Conceller Josep Rull!

> De stand van zaken in en rond Catalonië > Kanttekeningen door Gerber van der Graaf > Weblog Gerber van der Graaf